باتوجه به نقش گندم در امنیت غذایی مردم کشور و کاهش عملکرد آن در اثر تنش خشکی، سه رقم گندم آذر2، الوند و زرین انتخاب و به روش هیدروپونیک پرورش داده شدند. گیاهچه ها پس از رسیدن به مرحله 5 4 برگی به مدت 10 روز در پتانسیل های اسمزی شاهد، 4، 8 و 12 بار قرار گرفتند. از PEG8000 برای ایجاد پتانسیل های مورد نظر استفاده شد. بعد از سپری شدن زمان مذکور، از گیاهچه ها نمونه های برگی تهیه و فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدان سوپراکسید دیسموتاز، کاتالاز، اسکوربات پراکسیداز و گلوتاتیون ردوکتاز به همراه میزان پراکسیداسیون لیپیدی مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج حاصل نشان داد که افزایش شدت تنش اسمزی، افزایش میزان پراکسیداسیون لیپیدی را در پی دارد. بعلاوه فعالیت سوپراکسید دیسموتاز در تمامی ارقام بویژه در سطوح بالای تنش اسمزی کاهش نشان داد ولی فعالیت گلوتاتیون ردوکتاز در هر سه رقم مورد بررسی با افزایش شدت تنش اسمزی طبق انتظار افزایش یافت بطوری که این آنزیم عامل محدودیت در اجرای مکانیسم های دفاعی ارقام گندم در مقابله با تنش های محیطی نبود. فعالیت آنزیم اسکوربات پراکسیداز در ارقام الوند و آذر2 برخلاف رقم زرین در سطح 12 بار نسبت به شاهد افزایش معنی داری (P<5%) نشان داد. درحالی که فعالیت کاتالاز در رقم آذر 2 در تمامی سطوح یکسان، در رقم زرین افزایش و در رقم الوند کاهش یافت. افت فعالیت آنزیم های سوپراکسید دیسموتاز، کاتالاز و اسکوربات پراکسیداز در ارقام الوند و زرین به دلیل عدم تعادل بین اجرای مکانیسم های دفاعی، سبب عملکرد ضعیف آنها می شود. بدین ترتیب با تجمع فرم های فعال اکسیژن، نقاط کلیدی متابولیسم و مکانیسم های دفاعی سلول مورد حمله قرار گرفته و این عوامل سبب می شود تا این ارقام نسبت به رقم آذر 2 به تنش خشکی در مرحله گیاهچه ای حساس تر باشد.

تحقیق حاضر با هدف ارزیابی نقش قارچ میکوریزایی بر فعالیت آنتی اکسیدانی گندم تحت تنش شوری، در گلخانه دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران، در سال 1390 انجام شد. آزمایش به صورت فاکتوریل و در قالب طرح بلوک کامل تصادفی در سه تکرار اجرا گردید. تیمارهای آزمایشی عبارت از سه سطح تنش شوری شامل شاهد (بدون تنش)، 60 و 120 میلی مولار نمک کلرید سدیم و دو سطح تلقیح میکوریزایی (تلقیح و عدم تلقیح قارچ میکوریزایی (Glomusmosseae بود. صفات مورد ارزیابی شامل طول ریشه و اندام هوایی، وزن خشک ریشه و اندام هوایی، درصد کلونیزاسیون ریشه و فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدان سوپراکسیددیسمیوتاز، کاتالاز و گایاکول پراکسیداز بود. نتایج حاصل نشان دهنده اثرات بازدارنده تنش شوری بر رشد گیاه گندم بود، به نحوی که با افزایش شدت تنش شوری طول و وزن خشک اندام هوایی و ریشه به میزان قابل ملاحظه ای کاهش یافت. به کارگیری تیمار میکوریزایی موجب بهبود رشد اندام هوایی و ریشه بوته های گندم در شرایط تنش گردید. همچنین، تنش شوری موجب کاهش درصد کلونیزاسیون ریشه و افزایش فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدان مورد ارزیابی گردید. اعمال تیمار میکوریزایی نقش موثری در ارتقاء رشد و فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدان گندم به ویژه در شرایط تنش شوری داشت. هرچند اثر متقابل شوری و میکوریزا برای آنزیم های کاتالاز و سوپراکسیددیسمیوتاز در ریشه و برای آنزیم گایاکول پراکسیداز در اندام هوایی و ریشه معنی دار نبود.

لطفا برای مشاهده چکیده به متن کامل (PDF) مراجعه فرمایید.

به منظور بررسی فعالیت سیستم آنتی اکسیدانی دو رقم برنج (چمپا و دلار)، در هنگام مواجه با تنش سرما و نیز تنش اکسیداتیو متعاقب آن، آزمایشی در اسفند سال 1389 در مزرعه واحد تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خوزستان انجام شد. آزمایش به صورت کرت های یک بار خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار انجام گرفت. عامل اصلی شامل سه تاریخ کشت اول، دهم و بیستم اسفند، عامل فرعی شامل دو رقم چمپا و دلار بود. نتایج این آزمایش نشان داد که دمای پایین باعث کاهش فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدان پراکسیداز، کاتالاز و آسکوربات پر اکسیداز در برگ و ریشه هر دو رقم گردید. کمترین میزان فعالیت آنزیم ها در برگ و ریشه رقم دلار مشاهده شد. میزان مالون د آلدئید در طی تنش سرما افزایش معنی دار داشت. بیشترین میزان مالون د آلدئید در تاریخ کشت اول در برگ و ریشه رقم دلار (59.8 و 20.95 میلی -مول بر گرم وزن تر) بود. همچنین تنش سرما باعش کاهش معنی دار پروتئین های محلول برگ و ریشه در هر دو رقم گردید. بنابر این رقم چمپا به دلیل داشتن سیستم آنتی اکسیدانی آنزیمی فعال تر نسبت به رقم دلار و نیز کاهش میزان مالون د آلدئید متحمل تر از رقم دلار عمل کرد.

به منظور بررسی تاثیر محلول پاشی عصاره متانولی اکالیپتوس بر رشد گیاهچه، فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدان و ساکاروز سنتتاز گیاهچه توق آزمایش در دانشگاه آزاد اسلامی واحد شوشتر در سال 1391 انجام شد. این تحقیق در قالب طرح کاملا تصادفی در 4 تکرار و 6 تیمار شامل غلظت های عصاره متانولی برگ اکالیپتوس (4، 8، 12، 16 و 20 گرم بر لیتر) انجام شد. در تیمار شاهد محلول پاشی انجام نشد. نتایج نشان داد افزایش غلظت عصاره اکالیپتوس سبب کاهش وزن گیاهچه، غلظت کلروفیل، فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدان و فعالیت آنزیم ساکاروز سنتتاز گیاهچه توق شد، اما غلظت مالون دی آلدهید بافت گیاهچه توق افزایش یافت. کمترین فعالیت آنزیم ساکاروز سنتتاز (2.11 نانومول بر میلی گرم پروتیین در دقیقه)، کمترین وزن خشک گیاهچه (2.76 میلی گرم) و بیشترین میزان غلظت مالون دی آلدهید (0.87 نانومول بر گرم وزن تر) گیاهچه توق تحت تاثیر تیمار محلول پاشی با عصاره 20 گرم بر لیتر اکالیپتوس مشاهده شد. نتایج بیانگر تاثیر منفی عصاره اکالیپتوس بر رشد، غلظت کلروفیل، فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدان و فعالیت آنزیم ساکاروز سننتاز گیاهچه توق است.

خشکی پدیده ای بحرانی است که همه ساله در بخش هایی از دنیا در زمان های مختلف با دامنه و شدت متفاوت به تولید موفقیت آمیز محصول آسیب می رساند. تحقیق حاضر به منظور بررسی تاثیر تنش خشکی روی برخی صفات مربوط به برگ (سطح برگ، وزن تر و کلروفیل)، ریشه (وزن تر)، ساقه (وزن تر و طول) و تغییرات فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدان سوپراکسیددیسموتاز (SOD) و پراکسیداز (POD) روی دو رقم حساس Hyola308 و متحمل SLM046 کلزا به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با 4 تکرار برای صفات مورفولوژیک و فیزیولوژیک و 2 تکرار برای سنجش آنزیمی انجام شد. بدین منظور گیاهچه ها در محیط MS مایع سوسپانسیون در پنج سطح خشکی شامل صفر، 3، 6، 12 و 15 در صد پلی اتیلن گلایکول 6000 به طور شناور کشت شدند. صفر، 3، 6، 12، 24، 48 و 72 ساعت پس از اعمال تنش، از گیاهان نمونه های برگی تهیه شد. تفاوت معنی داری بین صفات اندازه گیری شده در دو رقم مورد آزمایش مشاهده شد. طبق نتایج، سطح و وزن برگ، طول ساقه و وزن ریشه با افزایش مقدار PEG و پیشرفت زمان، در هر دو رقم کاهش یافت. با افزایش میزان PEG، میزان کلروفیل در رقم حساس افزایش بیش تری نسبت به رقم متحمل داشت. در هر دو رقم تنش خشکی به طور معنی داری سبب کاهش وزن ساقه شد. بر اساس نتایج شدت واکنش و فعالیت آنزیم SOD در رقم مقاوم بیش تر بود. فعالیت آنزیم POD در رقم مقاوم در شرایط تنش خشکی شدید و فعالیت این آنزیم در رقم حساس در شرایط اولیه تنش خشکی افزایش داشته است.

به منظور بررسی اثرات تنش شوری بر صفات فیزیولوژیکی و مورفولوژیکی آزمایشی با چهار رقم ذرت شامل S.C302، SC700، BC662، S.C704 و چهار سطح شوری 0، 50، 100 و 150 میلی مولار کلرید سدیم خالص در سه تکرار به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی اجرا شد و شاخص های ارتفاع بوته، قطر ساقه، کلروفیل a، کلروفیل b، میزان پرولین و فعالیت آنزیم های سوپراکسید دیسموتاز، کاتالاز و آسکوربات پراکسیداز اندازه گیری گردید. شاخص کلروفیل a در غلظت های مختلف کلرید سدیم اختلاف معنی داری نشان داد. در شاخص کلروفیل b بین شوری های مختلف و ارقام و اثرات متقابل اختلاف معنی داری به دست نیامد. در بین سطوح مختلف شوری اختلاف معنی داری در فعالیت آنزیم کاتالاز دیده شد. بین ارقام مورد بررسی در فعالیت آنزیم آسکوربات پراکسیداز اختلاف معنی داری دیده شد. بیشترین مقدار پرولین در شوری 100 میلی مول در رقم SC302 به دست آمد. بیشترین مقدار کلروفیل a در گیاهچه های شاهد و در S.C704 به دست آمد. بیشترین فعالیت آنزیم سوپراکسید دیسموتاز در تیمار شوری 50 میلی مول و در SC700 به دست آمد. با افزایش شوری میزان فعالیت آنزیم کاتالاز افزایش یافته و در تنش 100 میلی مول نمک به حداکثر رسید. بیشترین مقدار آنزیم کاتالاز در رقم BC662 در 100 میلی مول نمک بدست آمد که با ارقام SC302 و SC700 اختلاف معنی داری نداشت. بیشترین فعالیت آنزیم آسکوربات پراکسیداز در غلظت 50 میلی مول در SC302 با 3.73 واحد به دست آمد. در بین ارقام SC302 و S.C704 نسبت به شوری خاک مقاومت بیشتری نشان دادند.